پروتز به هر جسمی‌که بطور مصنوعی ساخته شده و جایگزین عضو از دست رفته بدن میگردد، گفته میشود. در زمینه جایگزینی دندانهای از دست رفته از 2 نوع پروتز استفاده می‌کنیم که شامل پروتزهای متحرک و ثابت می‌باشد.
دندانپزشک جهت جایگزینی دندان های از دست رفته، اقدام به ساخت پروتز متحرک می‌نماید. سپس قالب به دست آمده از دهان بیمار را برای ساخت پروتز به لابراتوار می فرستد. پروتز متحرک قابل حرکت بوده که جایگزین همه یا قسمتی از دندانهای از دست رفته میشود و به دو صورت نیمه‌ای و کامل وجود دارد.
لابراتوار، پس از ساخت، پروتز را برای آزمایش و مراحل تکمیلی به دندانپزشک تحویل داده و دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار، به لابراتوار دستور مراحل بعد را می دهد. پروتز آماده شده در دهان بیمار قرار گرفته و آخرین تنظیمات اعمال می شود.
پروتزها انواع مختلفی دارند از روکش های ساده برای ترمیم یک دندان تا پروتزهای کامل دندان که دندان مصنوعی نامیده می‌شوند، جزو پروتز های دندان هستند.
پروتز متحرک دندان
گاهی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته نمی‌توان از پروتزهای دندانی ثابت استفاده کرد که در این صورت این افراد از پروتز دندان متحرک استفاده می‌کنند، پروتز دندان متحرک به راحتی در داخل دهان گذاشته و برداشته میشود.
پروتزهای متحرک انواع مختلفی دارند
پروتز دندانی پارسیل
پروتز پارسیل شامل چندین دندان جایگزین متصل به یک پایه پلاستیکی به رنگ لثه است که توسط اسکلت فلزی به هم متصل شده اند. پروتزپارسیل با گیره های فلزی به دندانهای طبیعی شما متصل میشود که این اتصال تقریبا دیده نمیشود. پروتزهای کرم کبالت نوع دیگر پروتز دندان پارسیل است که به عنوان « دندان تکه ای » موسوم است. انواع گوناگون پروتز دندان پارسیل عبارتند از:
پروتزهای پارسیل تمام آکریل ( فلیپر ) : که به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد استفاده میشود.
پروتزهای کرم کبالت : که به عنوان درمان بی دندانی ها با انتهای آزاد (کسانی که در عقب دهان دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند ) یا کسانی که نمیخواهند از پروتز دندان ثابت استفاده کنند مورد استفاده قرار میگیرد.
پروتزهای دندان دارای ترکیب آکریل (بخش صورتی دست دندان « لثه پروتز ») و آلیاژ فلزی که بخش عمده آن ازکرم و کبالت تشکیل شده است، هستند. پروتز های دندان به علت فلزی بودن گیره ها ظاهری نا خوشایند دارند به همین علت از نوع دیگری پروتز دندان پارسیل طراحی شده به نام پروتز دندان پارسیل felexite که بخش فلزی آن به رنگ دندان است، استفاده می‌کنند.
پروتز کامل یا دست دندان
پروتز کامل معمولا در مواردی که دندانها بطور کامل از دست رفته و یا یک یا چند دندان هنوز در نواحی مختلف برای شخص باقی مانده باشد کاربرد دارد که بعد از چند مرحله قالب گیری و تنظیمات روابط فکی، پروتز تحویل بیمار داده میشود.
پروتز کامل
حتما دست دندانهای افراد سالخورده را دیده اید. هر چند امروزه با پیدایش ایمپلنتهای دندانی، استفاده از این انواع پروتز متحرک کمتر شده، اما هنوز به عنوان ارزان ترین درمان بی دندانی مورد استفاده قرار میگیرد. پروتز کامل نیز دارای دو نوع معمولی و لثه نرم است.
نکته مهم این که پروتز کامل دندان از دو بخش تشکیل میشود یکی دندانها که سفید هستند و دیگری بخش صورتی پروتز که در بین بیماران با عنوان « لثه پروتز » موسوم است. این بخش لثه پروتز باید مستحکم باشد که بتواند کارآیی لازم را داشته باشد.
